Alanya’da Muz Hasadı Başladı: Örtü Altı Üretimle Rekor Seviyeye Ulaşıldı

Türkiye’nin Muz Başkenti Alanya Türkiye’de muz üretimi uzun yıllar boyunca Mersin’in Anamur ve Bozyazı ile Antalya’nın Gazipaşa ve Alanya ilçelerinde açık alanda yapılıyordu. Ancak son yıllarda sübvansiyonlu tarım kredileri, devlet hibeleri ve desteklerle muz seracılığı hızla yaygınlaştı. Bugün Alanya, yalnızca sahil kesiminde değil, yaylalara kadar uzanan örtü altı üretim alanlarıyla Türkiye’nin en büyük muz üretim merkezlerinden biri haline geldi. Yıllık Üretim 900 Bin Ton Seviyesinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2010-2015 yılları arasında yıllık 210-270 bin ton seviyelerinde olan muz üretimi, seracılığın artmasıyla birlikte 2022’de 997 bin tona kadar çıktı. 2023’te 930 bin tona, 2024’te ise 875 bin tona gerilese de, halen 900 bin tonluk üretim seviyesiyle Türkiye’nin tropikal meyve potansiyelini gösteriyor. Bu üretimde Alanya ve çevresi kritik rol oynuyor. Alanya’da 12 Ay Hasat Dönemi Alanya’da muz üreticileri, özellikle örtü altı seralarda iklimlendirme ve ısıtma sistemleri sayesinde yılın neredeyse her ayında hasat yapabiliyor. Geleneksel üretimde muz hasadı genellikle Eylül–Kasım ve Şubat–Nisan dönemlerinde gerçekleşirken, seracılıkla birlikte bu süre 12 aya kadar uzatılabiliyor. Alanyalı üretici Mehmet Ali Kaya, seralarda yapılan ısıtma sisteminin avantajlarını şöyle anlattı: “Bitki 10 derecenin altına düştüğünde kendini kilitler. Serada ısıtma sayesinde bitki donmaz, sürekli çalışır. Bu da bize yaklaşık üç aylık kazanç sağlıyor. Yıl boyuna yayılan üretim, hem üreticiye hem de ekonomiye katkı demek.” Dekar Başına 8 Ton Verim Alanya’da muz seralarında dekar başına ortalama 8 ton ürün alınabiliyor. Bu rakam, hem bölge ekonomisine hem de istihdama ciddi katkı sağlıyor. Üreticiler, ithalatın azalmasıyla iç piyasada daha güçlü konuma gelmelerine rağmen, artan maliyetler nedeniyle kâr oranlarının düştüğünü belirtiyor. Fiyat Baskısı ve Maliyet Artışı Muz fiyatlarının genellikle 1 dolar bandında olması gerektiğini belirten üreticiler, artan girdi maliyetlerinin bu dengeyi bozduğunu vurguluyor. Üretici Ahmet Çelik, “Geçmişte 1 dolar muz için yeterliydi ama bugün gübre, mazot, işçilik maliyetleri birkaç katına çıktı. Şu an muz 40-45 TL bandında, ancak bu fiyat üreticiyi zor durumda bırakıyor. Daha yüksek bir fiyat olması lazım ki üretici emeğinin karşılığını alsın.” dedi. Su Kullanımı ve Çevresel Tartışmalar Son yıllarda muz seralarının çevresel etkilerine dair tartışmalar da gündeme geliyor. Özellikle aşırı su kullanımı eleştirilerine karşı üreticiler, damla sulama sistemleri sayesinde su kaybının minimum seviyede olduğunu savunuyor. Alanyalı üretici Hüseyin Demirtaş, bu konuda şunları söyledi: “Biz damla sulama sistemiyle çalışıyoruz. Günde bir-iki saat verilen suyu bitki tamamen kullanıyor. Ne buharlaşma ne de boşa akma söz konusu. Pamuk gibi salma sulamalarda büyük kayıplar olurdu. Muz seralarında bu kayıp yaşanmıyor.” Alanya Ekonomisine Büyük Katkı Muz üretimi, Alanya’nın yalnızca tarım değil, istihdam ve ticaret açısından da en önemli gelir kaynaklarından biri. Örtü altı seraların yaygınlaşması, bölgedeki genç çiftçilerin tarıma yönelmesini sağlıyor. Muz üretiminde yaşanan artış, hem iç pazarda ithalatı azaltıyor hem de Türkiye’nin tropikal meyve ihtiyacını büyük ölçüde karşılıyor.